Sport Games
Międzynarodowa wystawa sztuki
Instytut Polski w Paryżu
29.05.2024 – 08.08.2024
Kuratorzy: Paweł Witkowski, Łukasz Rudecki
Artyści: Krzysztof Bednarski, Norbert Delman, Iwona Demko, Katarzyna Dyjewska, Agata Głogowska, Evgen Čopi Gorišek, Piotr Gromniak, Justyna Kisielewicz, Julia Kurek, Paweł Kwiatkowski, Jan Możdżyński, Łukasz Rudecki, Ushio Shinohara, Jacek Sroka, Helena Stiasny, Sabina Twardowska, Erwin Wyjadłowski
Kolebką sportu jest starożytna Grecja. Stąd też wywodzi się ideał zjednoczenia piękna ducha i ciała znany jako kalokagathia (kalos – piękny, agathos – dobry, cnotliwy). Wtedy to nastąpił związek między sztuką a sportem. Była to koncepcja opisująca całość istoty ludzkiej, której podstawą jest jedność zalet fizycznych i szlachetnego ducha. Sztuka i sport były wówczas postrzegane jako dwie integralne części całości. Pierre de Coubertin, określany mianem ojca nowożytnego ruchu olimpijskiego, uważał, że należy połączyć sztukę ze sportem, aby przywrócić starożytne ideały w czasach nowożytnych. W latach 1912–1948 na każdej olimpiadzie przyznawano złote, srebrne i brązowe medale artystom, którzy rywalizowali w pięciu kategoriach: malarstwo, rzeźba, architektura, literatura i muzyka. Reguły olimpijskie wymagały, aby dzieła sztuki biorące udział w olimpiadzie nawiązywały do ideałów olimpijskich. Przyznano łącznie 151 medali za oryginalne dzieła sztuki inspirowane występami sportowym. Dzisiaj uważamy, że sport jest kluczowy dla rozwoju człowieka, ponieważ daje przestrzeń do odpowiedzi na istotne pytania dotyczące życia i funkcjonowania człowieka, relacji i komunikacji. Prowadzi do rozwoju poprzez dążenie do harmonii poszczególnych składowych osobowości.
Sport w ciągu ostatnich stu lat mocno wpłynął na współczesną kulturę popularną i często odzwierciedlał zmieniające się postawy i standardy społeczne. Obserwujemy również postępy w technikach i osiąganych rekordach, które odzwierciedlają zaangażowanie sportowców, sportsmenek, aby być najlepszymi. Wyidealizowane wizerunki sportowców są częścią naszego codziennego życia, często z powodu pragnienia naśladowania naszych bohaterów i bohaterek. Wystawa Sport Games ma na celu pokazanie mnogości zjawisk we współczesnym sporcie, które są zauważalne przez artystów i przekute na język sztuki. Koncept prezentacji zostawia pełną dowolność twórcom na własną interpretację tych zjawisk. Szczególnie pożądane i ciekawe dla odbiorcy jest inne spojrzenie na temat sportu: uwypuklenie faktów powszechnie przemilczanych, niezauważanych, ignorowanych i tylko marginalnie trafiających do społecznego dyskursu, sport pokazany jako pewnego rodzaju gra, która zawładnęła społeczną świadomością, stała się rodzajem religii czy sensem życia, jest częścią programowania społecznego już od najmłodszych lat, a sportowcy kreowani jako superbohaterowie. Czy w sporcie jeszcze jest miejsce dla zasad kalokagathia, czy są już tylko inne priorytety?
Wystawa w Instytucie Polskim w Paryżu, zrealizowana wspólnie z Mazowieckim Centrum Sztuki Współczesnej Elektrownia w Radomiu jest fascynującym pokazem intelektualnych dokonań wyjątkowych artystów w temacie, zdawałoby się, niełatwym. Będziemy świadkami ponownego, symbolicznego połączenia sportu ze sztuką, czyli powrotu do źródła naszej europejskiej kultury.
Paweł Witkowski
